جار حفاری
دسته بندی جارها
جارها به صورت معمول به دودسته در صنعت نفت و گاز تقسیم می شوند: جارهای مکانیکی و جارهای هیدرولیکی.
جارهای هیدرولیک
جارهای هیدرولیک از فشار ایجاد شده توسط رشته حفاری برای اعمال ضربه استفاده می کنند. هنگام ضربه، ابتدا مایع هیدرولیک اندازه گیری شده و باعث حرکت کردن سریع سنبه یا چکش داخل جار می شود.
این جارها بر اساس یک توالی تاخیر زمانی (با فاصله زمانی مشخص) کار می کنند که امکان ضربه با کنترل از راه دور را فراهم می سازند. آنها برای آزاد کردن لوله های گیر کرده یا آزاد کردن ابزار مانده یابی نیز موثر هستند. جارهای هیدرولیک معمولاً در چاه های عمیق، از جمله چاه های دریایی و حفاری جهت دار کاربرد دارند.
جارهای مکانیکی
جارهای مکانیکی از طراحی فنری برای ایجاد بار ضربه ای استفاده می کنند. آنها انرژی پتانسیل را (که با کشش رشته حفاری یا شل شدن آن ایجاد می شود) به انرژی جنبشی تبدیل می کنند.
جارهای مکانیکی را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:
Surface-set: این جارها در سطح قرار می گیرند و معمولاً برای عملیات خاصی استفاده می شوند.
Downhole-set: این جارها درون چاه در رشته حفاری قرار می گیرند.
جارهای مکانیکی برای آزاد کردن لوله های گیر کرده ضروری هستند، به ویژه در سازندهای چالش برانگیز یا زمانی که تجهیزات گران قیمت نیاز به بازیابی دارند. جار مکانیکی در چاه های عمودی یا در چاه های جهت دار با زاویه کمتر از 30 درجه استفاده می شود. همچنین ممکن است به عنوان جار بالایی هنگامی که جار ها پشت سر هم اجرا می شوند استفاده شود.
جار حفاری مدرن
بیشتر جارهای حفاری مدرن، هیدرولیک هستند. آنها همچنین معمولاً عملکرد دوگانه دارند، یعنی اگر مجموعه درون چاهی گیر کند، می توانند ضربه بسیار سنگینی به آن مجموعه جهت آزادسازی وارد کنند. آنها به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از رشته حفاری کار می کنند و می توانند فشارها و دماهای بالا را در مدت زمان طولانی تحمل کنند و برای استفاده طولانی مدت مناسب باشند.
جایگاه جار و شتاب دهنده
معمولاً از جار در کنار شتابدهندههایی استفاده میشود که به طور خودکار کار میکنند. آنها برای تقویت نیروی ضربه جار عمل می کنند و حتی در برخی موارد می توانند آن ضربه را دو برابر کنند. جنس آنها از سیلیکون فشرده است. آنها همچنین باعث کاهش بار دینامیکی در لوله حفاری می شوند، همچنین به کاهش آسیب به تجهیزات کمک می کنند. نیازی به تنظیم جار قبل از جارینگ (قرار دادن جار در جایگاهش) نیست. زیرا جارها با استفاده از حرکت محوری از سطح کنترل می شوند.
کاربرد جار
اگر رشته حفاری در حین حفاری به پایین گیر کند، یا اگر پیچ خوردگی اتفاق بیفتد، جار تلاش آزادسازی خود را در یک حرکت رو به بالا انجام می دهد. اگر لوله در key seat از پایین گیر کند، یا اگر به دلایل دیگر گیر کرده باشد، می تواند با تکان دادن به سمت پایین آزاد شود. سپس میتوان از روشهای بازیابی به سمت بالا برای بازیابی کل رشته حفاری استفاده کرد.
جارها همچنین در عملیات های مانده یابی و برش، و همچنین برای ابزارهای حفاری و تولید، سیمان کاری، عملیات مغزه گیری و عملیات های متعدد چاه استفاده می شوند.