مقدمه

دکل های حفاری نفت و گاز بر اساس عملیات میدانی به دو نوع اصلی (دکل های خشکی و دکل های دریایی) طبقه بندی می شوند که به نوبه خود بسته به قابلیت و محیط کار هر دکل به انواع دیگر طبقه بندی می شوند. بر این اساس، نوع دکل می تواند یکی از موارد زیر باشد:

1. دکل های زمینی/خشکی

2. دکل های دریایی

دکل‌های زمینی معمولاً یا از انواع قابل حمل چرخ‌دار هستند یا یک سیستم کوچک اند که باید توسط کامیون‌ها و جرثقیل‌ها جابجا شوند. کف (floor) حفاری معمولاً بالای یک زیرسازی فولادی قرار می گیرد که می تواند 30 فوت یا بیشتر ارتفاع داشته باشد. یک دکل حفاری به کف متصل شده و از بالای آن بلند می شود. به طور کلی، چاه های عمیق تر به دکل بزرگتر و بلندتر نیاز دارند. دکل باید قابلیت تحمل بار عمودی و وزن لوله حفاری را داشته باشد. همچنین باید باد با سرعت 100 تا 130 مایل در ساعت را تحمل کند. چاه های کم عمق و چاه های در حال تکمیل یا تعمیر احتمالاً از یک دکل قابل حمل استفاده می کنند.

محیط تعیین می کند که چه نوع دکل دریایی مورد استفاده قرار گیرد. هر دکل هنگام استفاده در اعماق آب و شرایط آب و هوایی مختلف دارای مزایا و معایبی است. نوع دکل دریایی نیز می تواند به مشکلات مربوط به قرار گرفتن دکل در محل و استقرار آن در موقعیت مورد نظر بستگی داشته باشد. دکل های دریایی مانند:

1. دکل جک آپ،

2. دکل نیمه شناور،

3. دکل شناور،

4. کشتی حفاری،

5. دکل پلت فرم،

6. دکل بارج،

7. Tension Leg Platform.

جک آپ

دکل جک آپ جایگزین دکل شناور به عنوان یک سکوی حفاری ثابت شده است. هزینه ساخت آن کمتر است و می تواند تا عمق 600 فوتی آب کار کند. دکل جک آپ از یک بدنه ضد آب و سه یا چند پایه متحرک تشکیل شده است.

سکوهای حفاری نیمه شناور

سکوهای نیمه شناور سکوهای شناوری هستند که بر روی پانتون ها پشتیبانی می شوند. طرح معمولی آن شامل چهار، پنج یا شش پایه است. نیمه شناورهای قدیمی با استفاده از لنگر و زنجیر در محل نگهداری می شوند، در حالی که برخی از جدیدترها با استفاده از رانشگرها در محل نگهداری می شوند. آنها را می توان به راحتی یدک کش کرد و به محل جدید هدایت کرد. سکوهای نیمه شناور قادر به ادامه فعالیت در هوای بد هستند.

کشتی حفاری

کشتی‌های حفاری، کشتی‌هایی هستند که به‌طور ویژه برای حفاری در آب‌های عمیق یا در عملیات‌هایی که برای سکوهای نیمه شناور مناسب نیستند، ساخته و اصلاح شده‌اند. کشتی های حفاری می توانند محموله های بزرگتری از تجهیزات حفاری را حمل کنند. این کشتی می تواند در آب تا عمق 9000 فوت، حفاری کند.

دکل های پلت فرم

اگر برنامه حفاری اکتشافی در یافتن یک مخزن تجاری موفق باشد، باید یک برنامه توسعه برنامه ریزی شود. تمامی امکانات مورد نیاز برای حفاری، تولید، ذخیره و انتقال هیدروکربن ها باید طراحی، ساخته و در محل نصب شود.

این سکو به طور کلی شامل چهار تا هشت پایه است که در بستر دریا قرار می گیرند یا رانده می شوند. دکل حفاری واقعی برای هر چاه از شکافی به شکاف دیگر هدایت می شود. تک تک چاه ها در یک زاویه حفر خواهند شد تا امکان تولید کارآمد مخزن فراهم شود.

دکل حفاری بارج

سازه حفاری شامل یک بارج (نوعی کشتی با سطح صاف) است که تجهیزات حفاری بر روی آن ساخته شده است. هنگامی که از یک مکان به مکان دیگر منتقل می شود، بارج شناور می شود. به طور معمول، سکوهای بارج برای حفر چاه در باتلاق‌ها، خلیج‌های کم عمق و مناطقی که آب محل حفاری در آن‌ها خیلی عمیق نیست، استفاده می‌شود. دکل بارج قدیمی ترین شکل دکل دریایی است.

سکوهای  Tension Leg

پلتفرم Tension Leg یا (TLP) یکی از جدیدترین انواع دکل های موجود است. TLP ترکیبی از دو دکل است. این دکل به شدت برای حفاری و تولید استفاده می شود. معمولا، برخی از چاه های میدان که از قبل حفر شده اند، TLP روی آنها قرار میگیرد و خطوط تولید به سمت چاه های موجود می رود.فناوری فعلی به TLP ها اجازه کار تا عمق 5000 فوت را می دهد.