مقدمه

حین عملیات خارج کردن لوله از درون چاه، اگر فشار هیدرواستاتیک از فشار سازند کمتر شود، کیک (kick) رخ می دهد. به این معنا که سیال درون سازند به دلیل داشتن فشار زیادتر از فشار ته چاه، وارد چاه می شود و به صورت تهاجمی فوران می کند. کیک یا فوران به عنوان یک ضرر بزرگ شناخته می شود زیرا ناظر حفاری و خدمه باید زمان زیادی را برای بستن آن چاه تلف کنند.

دلایل وقوع فوران

-اگر لوله را با سرعت خیلی زیاد از چاه خارج کنند، مکش به وجود می آید. این مکش باعث کاهش فشار ته چاهی می شود. اگر این کاهش فشار زیاد باشد سیال وارد چاه شده و فوران رخ می دهد.

-وقتی در مخازن بدون تجهیزات کمکی، حفاری با سرعت زیاد انجام شود، شکاف هایی در دیواره سازند ایجاد می شود. سیال ها به سمت شکاف هدایت می شوند و در نتیجه احتمال وقوع کیک بالا می رود.

برای خرید شیر فوران گیر کلیک کنید

-نظارت نامناسب بر حرکت لوله (مجموعه حفاری و کیسینگ)

-هدرروی سیال حفاری

-وزن ناکافی گل

-ماسه های گازی کم عمق

-حفاری در چاه مجاور

-تست drill stem

-در نظر نداشتن سه اصل مهم، برنامه ریزی، سناریو های احتمالی و افراد مجرب

swabbing, surging

زمانی که فشار پایین چاه به دلیل کشیدن رشته مته به زیر فشار سازند کاهش یابد، امکان هجوم مایعات سازند به داخل چاه فراهم می شود که باعث رخ دادن swabbing می شود. swabbing چه با حجم کم چه با حجم زیاد، یک خطر شناخته شده است (Oil Rig Hazards).

surging یا افزایش فشار زمانی است که فشار پایین چاه به دلیل تأثیرات اجرای سریع رشته حفاری در چاه افزایش می یابد. در صورت عدم مراقبت و افزایش فشار به بیش از حد فشار شکستگی، هدرروی سیال رخ می دهد. در نهایت این فشار افزایشی باعث شکستن دیواره های چاه شده و فوران رخ می دهد.

عوامل موثر بر swabbing و surging

سرعت کشش لوله: سرعت باید کنترل شود تا احتمال swabbing کاهش یابد. برای ماد لاگر (Mud Logger Job Description) اجرای یک برنامه سواب و افزایش موج و در دسترس قرار دادن این اطلاعات در اختیار Driller یک تمرین طبیعی است. این اطلاعات کافی را برای کاهش احتمال هجوم غیرقابل پیش بینی فراهم می کند.

خواص گل: کنترل رئولوژی گل مهم است.

ویسکوزیته

هندسه چاه

اقدامات بعد از فوران

بعد از تشخیص فوران، فورانگیر (BOP) توسط حفار باید سریعا فعال شود تا از چاه محافظت کند و آن را برای عملیات کشتن چاه (kill) آماده کند. این عملیات از طریق بستن فورانگیر با کمک پنل های کنترلی انجام می شود.

حفار فورانگیر را برای جلوگیری از خارج شدن سیال از چاه می بندد. سپس آلارم را فعال و کمپانی من و رئیس دستگاه را با یک کد مطلع می کند. خدمه هایی که حضور آنها ضروری نیست سریعا به نقاط تجمع منتقل می شوند.

برای خرید دوران گیر دورانی کلیک کنید

با استفاده از اولین سیکل روش حفار، کیک از چاه خارج می شود. پمپ کردن سیال حفاری به درون رشته حفاری، سیال فضای دالیزی را از طریق خط کاهنده (چوک لاین) به چندراهه کاهنده (چوک منیفولد) و گاز زدا باز می گرداند. درنهایت گاز های سمی را با استفاده از فلر می سوزانند. بعد از اتمام کیک، چاه را می بندند و پس از آن چاه را با گل سنگین می کشند. سیال جهت کشتن چاه گردش میکند تا فشار لوله جداری و لوله حفاری به صفر برسد.